Với tầm nhìn thiên tài và chiến lược về vai trò của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng, cách đây 73 năm, ngày 15/7/1950, Bác Hồ đã chỉ đạo Đảng Đoàn Ban Thanh vận Trung ương và Ban Thường vụ Trung ương Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam tổ chức đội thanh niên phục vụ kháng chiến và kiến quốc, lấy tên là “Đội Thanh niên xung phong (TNXP) công tác”.
Quyết định lịch sử ấy đã khai sinh ra đội TNXP công tác Trung ương đầu tiên, tại núi Hồng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên gồm 225 cán bộ đội viên, làm nhiệm vụ tại Nà Tu (tỉnh Bắc Kạn). Đơn vị này đã vinh dự được đón Bác Hồ đến thăm đầu năm 1951. Tại đây Bác tặng TNXP 4 câu thơ hào sảng : "Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi và lấp biển/ Quyết chí ắt làm nên". Lời thơ của Bác Hồ đã trở thành phương châm hành động và là động lực để các thế hệ TNXP và tuổi trẻ cả nước đóng góp sức trẻ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam yêu quý. Các thế hệ thanh niên Việt Nam nói chung và lực lượng TNXP nói riêng, đã hy sinh tuổi thanh xuân với bao gian khổ, đau thương và mất mát nhưng vô cùng oanh liệt vẻ vang và rất đáng tự hào, những đóng góp của lực lượng TNXP Việt Nam đã khắc họa đậm nét hình ảnh của thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước anh dũng kiên trung bất khuất.
Lực lượng Thanh niên xung phong thực hiện nhiệm vụ. |
Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, hòa bình lập lại ở Miền Bắc, trên một vạn TNXP tập trung từ chiến trường và hàng chục nghìn TNXP thanh niên tình nguyện ở các địa phương lại tiếp tục vào trận mới thực hiện nhiệm vụ hàn gắn những viết thương chiến tranh, khôi phục kinh tế, xây dựng các cơ sở công nghiệp ban đầu của hậu phương lớn, chuẩn bị chi viện cho tuyền tuyến lớn miền Nam. Trong nhiệm vụ mới không kém phần cam go gian khổ, nhưng với tinh thần "Thanh niên xung phong" tuyệt đại bộ phận cán bộ đội viên đã lập công xuất sắc và trưởng thành nhanh chóng. Hầu hết các công trình giao thông các tuyến đường sắt mới được khôi phục, các nhà máy, xí nghiệp, các khu công nghiệp, các công trường, lâm trường, công trình thủy lợi được ra đời trong thời gian này đều có công sức và cả xương máu đã ghi đậm dấu ấn của TNXP. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngày 21/6/1965, Thủ tướng Chính phủ ra Chỉ thị thành lập Đội TNXP chống Mỹ cứu nước, với mục đích "Đội TNXP chống Mỹ, cứu nước là một lực lượng lao động đặc biệt quân sự hóa của thanh niên, có vũ trang, được tổ chức và xây dựng trên ba mặt: sản xuất, chiến đấu, học tập". TNXP đảm nhận nhiều loại công việc khác nhau, nhưng chủ yếu ở 3 ngành: giao thông vận tải, lâm nghiệp, quốc phòng. Sau chiến thắng 30/4/1975, đất nước độc lập, tự do, lực lượng TNXP lại trở về cuộc sống đời thường thực hiện nhiệm vụ xây dựng quê hương.
Trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, từ tháng 4/1978, hàng nghìn cán bộ, đội viên TNXP ưu tú nhất được tuyển chọn từ các Tổng đội phối hợp với cán bộ, công nhân viên Thành phố đồng loạt ra quân tiến hành cải tạo tư sản công thương nghiệp, thực hiện công tác quản lý thị trường, giữ gìn trật tự trị an… Chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc nước ta và trận lụt lớn năm 1978 gây thiệt hại nặng cho đồng bằng sông Cửu Long. Đây là giai đoạn triển khai nhiều nhiệm vụ có tính đa dạng của Lực lượng TNXP Thành phố: từ khai hoang, xây dựng thủy lợi, xây dựng các xã kinh tế mới, sản xuất nông nghiệp, tham gia phục vụ chiến đấu và trực tiếp chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam Tổ quốc, góp phần giải phóng đất nước Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng, thực hiện nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn. Trong thực hiện nhiệm vụ phục vụ chiến đấu và chiến đấu, đã có nhiều cán bộ - đội viên TNXP hy sinh anh dũng và hàng trăm TNXP bị thương trong khi làm nhiệm vụ tại biên giới Tây Nam. Với thành tích hào hùng, Lực lượng TNXP TP. Hồ Chí Minh được Đảng, Nhà nước và Trung ương Đoàn tặng thưởng hàng chục Huân chương chiến công, Huy chương "Tuổi trẻ Anh hùng bảo vệ tổ quốc" và Huy hiệu "Dũng sĩ giữ nước". Năm 1986, Lực lượng TNXP thành phố Hồ Chí Minh được Hội đồng Nhà nước tuyên dương danh hiệu cao quý : "Đơn vị Anh hùng Lao động".
Thực tiễn 73 năm qua, đã chứng minh vai trò và ý nghĩa to lớn của tổ chức TNXP trong việc phát huy, giáo dục, rèn luyện thanh niên. Bác Hồ đã gọi TNXP là "trường học", đây thực sự là một phương thức đào tạo rèn luyện cán bộ của Đảng là phương thức tổ chức, phương thức hoạt động giáo dục sâu sắc của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Trưởng thành trong chiến đấu và lao động, nhiều cán bộ, hội viên TNXP đã trở thành những người lao động giỏi, các cán bộ gương mẫu trên các lĩnh vực của đời sống xã hội tiếp tục đóng góp công sức trí tuệ vào thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo. Ngày 15/7, Ngày truyền thống của lực lượng TNXP Việt Nam mang tới nhiều ý nghĩa tốt đẹp. Đây là dịp để cả nước nhớ về hình ảnh những người thanh niên xung phong kiên cường, bất khuất, dũng cảm hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, lực lượng thanh niên xung phong vẫn tiếp tục giữ vững ngọn lửa cách mạng, luôn nỗ lực vươn lên trong cuộc sống, tham gia vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Trung Tâm Văn hóa – Thể thao Quận 4
