Từ ngày 3 đến 7-2-1930, tại Cửu Long, gần Hương Cảng (Trung Quốc), Chủ tịch Hồ Chí Minh, khi đó là Nguyễn Ái Quốc đã chủ trì hội nghị hợp nhất các tổ chức Cộng sản ở Việt Nam. Hội nghị này mang tầm vóc lịch sử của Đại hội thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Hội nghị đã đề ra Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt và Điều lệ vắn tắt của Đảng, vạch ra đường lối giải phóng dân tộc và tiến lên chủ nghĩa xã hội của cách mạng Việt Nam. Sau gần 86 năm kể từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã trải qua 11 kỳ đại hội. Mỗi kỳ Đại hội Đảng là một mốc lịch sử quan trọng ghi nhận những thắng lợi, thành tựu và những bài học kinh nghiệm của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. Chuẩn bị bước vào Đại hội lần thứ XII, Tin Quận 4 xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc về 11 kỳ đại hội của Đảng.
ĐẠI HỘI LẦN THỨ I
Đại hội diễn ra từ ngày 27 đến 31-3-1935 tại Ma Cao (Trung Quốc) do đồng chí Hà Huy Tập chủ trì. Đại hội có 13 đại biểu đại diện cho các tổ chức cơ sở đảng trong nước và ngoài nước. Đại hội đề ra 3 nhiệm vụ chủ yếu của Đảng trước mắt là: củng cố và phát triển đảng, tranh thủ quần chúng rộng rãi và chống chiến tranh đế quốc. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Trung ương gồm 9 ủy viên chính thức và 4 ủy viên dự khuyết. Đồng chí Lê Hồng Phong được bầu làm Tổng bí thư. Ban Chấp hành Trung ương nhất trí cử đồng chí Nguyễn Ái Quốc là đại biểu của Đảng bên cạnh Quốc tế Cộng sản.
Đến tháng 10-1936, Trung ương Đảng được tổ chức lại, đồng chí Hà Huy Tập làm Tổng bí thư; tháng 3-1938, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp hội nghị toàn thể và đã bầu đồng chí Nguyễn Văn Cừ làm Tổng bí thư; tháng 11-1940, Hội nghị Trung ương lần thứ 7, đồng chí Trường Chinh được phân công làm quyền Tổng bí thư; tại Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (5-1941), đồng chí Trường Chinh được bầu làm Tổng bí thư.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã giành được những thành tựu to lớn, từng bước nâng cao vị thế trên trường quốc tế
Đại hội đánh dấu sự khôi phục hệ thống tổ chức của Đảng từ Trung ương đến địa phương, từ trong nước ra ngoài nước; đẩy mạnh cuộc vận động thu phục quần chúng, thống nhất phong trào đấu tranh cách mạng của công nhân, nông dân và các tầng lớp nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.
ĐẠI HỘI LẦN THỨ II
Diễn ra từ ngày 11 đến 19-2-1951, tại xã Vinh Quang, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang. Dự đại hội có 158 đại biểu chính thức, thay mặt cho trên 73 vạn đảng viên. Đồng chí Tôn Đức Thắng đọc diễn văn khai mạc đại hội. Đại hội đã thông qua báo cáo chính trị do Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày; báo cáo “Hoàn thành giải phóng dân tộc, phát triển dân chủ nhân dân, tiến tới CNXH” do đồng chí Trường Chinh trình bày. Đại hội cũng thông qua Chính cương của Đảng Lao động Việt Nam (Đảng ra hoạt động công khai và lấy tên này). Chính cương xác định mâu thuẫn chủ yếu lúc bấy giờ là tính chất dân chủ nhân dân và tính chất thuộc địa, xác định đối tượng chính của cách mạng Việt Nam là chống chủ nghĩa đế quốc xâm lược Pháp và can thiệp Mỹ, ngoài ra còn có bọn phong kiến phản cách mạng. Chính cương nêu ra nhiệm vụ của cách mạng miền Nam là đánh đuổi đế quốc xâm lược, giành độc lập thống nhất, xóa bỏ tàn tích phong kiến và nửa phong kiến, làm cho người cày có ruộng, phát triển chế độ dân chủ nhân dân, gây cơ sở cho chủ nghĩa xã hội. Chính cương còn nêu ra 15 chính sách lớn của Đảng. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Trung ương gồm 19 ủy viên chính thức và 10 ủy viên dự khuyết. Ban chấp hành đã bầu Bộ Chính trị có 7 ủy viên chính thức và 1 ủy viên dự khuyết. Đại hội đã bầu Chủ tịch Hồ Chí Minh là Chủ tịch Đảng, bầu đồng chí Trường Chinh làm Tổng bí thư.
ĐẠI HỘI LẦN THỨ III
Diễn ra từ ngày 5 đến 10-9-1960 tại Hà Nội. Đại hội có 525 đại biểu chính thức và 51 đại biểu dự khuyết, thay mặt cho trên 50 vạn đảng viên trong cả nước. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: “Đại hội lần này là đại hội xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh hòa bình thống nhất nước nhà”. Đại hội đã thông qua nghị quyết về “Nhiệm vụ và đường lối của Đảng trong giai đoạn mới”, đó là đẩy mạnh cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, thực hiện thống nhất nước nhà, hoàn thành độc lập và dân chủ trong cả nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu trong Đại hội lần thứ III |
Đại hội xác định vị trí, vai trò, nhiệm vụ cụ thể của từng chiến lược cách mạng ở mỗi miền. Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc giữ vai trò quyết định nhất đối với sự phát triển của toàn bộ cách mạng Việt Nam và đối với sự nghiệp thống nhất nước nhà. Cách mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam giữ vai trò quyết định trực tiếp đối với sự nghiệp giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, thực hiện hòa bình, thống nhất nước nhà, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ trong cả nước. Đại hội đề ra đường lối chung trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc nước ta là: “Đoàn kết toàn dân, phát huy truyền thống của nhân dân ta và đoàn kết với các nước XHCN đưa miền Bắc tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên CNXH, xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc ở miền Bắc và củng cố miền Bắc trở thành cơ sở vững mạnh cho cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà”.
Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Trung ương gồm 47 ủy viên chính thức và 31 ủy viên dự khuyết. Ban chấp hành đã bầu Bộ Chính trị gồm 11 ủy viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Đảng. Đồng chí Lê Duẩn được bầu làm Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Đoàn Toàn