Đêm 30 rạng ngày 31/01/1968 (tức mồng 2 Tết Mậu Thân), theo đúng giờ quy định, lực lương võ trang và nhân dân lao động quận 4 cùng với lực lượng võ trang phân khu 3 của Miền tăng cường, đồng loạt nổi dậy tấn công các mục tiêu quy định. Đồng thời, vận động đồng bào đem chướng ngại vật ra đường, tạo một khí thế sôi sục. Dọc đường Tôn Đản, bà con dựng lên một tuyến chiến đấu bằng bàn ghế, giường, tủ, chun chỉn đựng nước,…Cờ Mặt trận Giải phóng được cắm lên giữa đường Tôn Đản, trên chòi canh lửa đường Tôn Thất Thuyết, Trên cột điện cạnh bến đò Long Kiểng, khu Xóm Chiếu, Khánh Hội, trong Cảng Sàigòn và nhiều nơi khác.
Nơi nổi dậy sớm nhất là phường Lý Nhơn, ngay từ 06 giờ chiều ngày 30/01/1968, lực lượng võ trang cùng đồng bào đã lấy súng đạn từ trong các hầm chứa ở “lõm căn cứ”, đồng thời phát loa, đưa chướng ngại vật ra đường. Tiếp đến là bà con ở hẻm Hiệp Thành – Bến Vân Đồn xuống đến Nguyễn Khoái, hẻm 122 Tôn Đản cùng nổi dậy, làm chủ khu vực ngay từ ngày 31/01/1968.
Đặc biệt, tại phường Vĩnh Hội; từ ngày 01/02/1968, hai đội võ trang của liên quận 2 – 4, sau khi nổ súng tấn công địch phía đầu cầu Ông Lãnh và dọc theo đường Bến Chương Dương (quận 2 cũ) đã bí mật ém sẵn trong nhà số 209/231/11 đường Tôn Thất Thuyết và vườn chuối xung quanh. Sáng 02/02/1968 nhằm mùng 4 Tết, Mỹ ngụy cho một tiểu đoàn thủy quân lục chiến, một đại đội cảnh sát dã chiến đến trấn áp hòng tiêu diệt lực lượng ta tại đây nhưng chúng đã bị quân và dân ta giáng trả những đòn đích đáng. Trận chiến đấu không cân sức diễn ra vô cùng quyết liệt, kéo dài từ 10 giờ sáng đến chiều tối, ta tiêu diệt gần 80 tên địch, làm bị thương nặng nhiêu tên khác, thu nhiều súng đạn và đồ dùng quân sự. Và cũng trong trận chiến đấu này, 4 đồng chí đã anh dũng hy sinh. Đó là đồng chí Mai Lợi Trinh (Mười Chiến), Phó Bí thư quận ủy quận 2; Đồng chí Cao Văn Lệnh (Ba Tâm), Thường vụ quận ủy – Trưởng ban quân sự quận 2; hai chiến sĩ Lê Minh Chánh (tức Cường) và Nguyễn Văn Long.
Kết thúc hai đợt tổng tấn công và nổi dậy Mậu Thân 1968, quân dân quận 4 phối hợp lực lượng chủ lực chi viện đã loại khỏi vòng chiến đấu 200 tên địch, trong đó có nhiều tên khét tiếng gian ác.
Bia tưởng nhớ công ơn các liệt sỹ đã ngã xuống trong cuộc tiến công Tết Mậu Thân,
tại Phường 3, Quận 4. |
Hiện nay tại phường 3, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận 4 lập Bia tưởng nhớ công ơn những đồng chí đã ngã xuống trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm xưa.
TTVH
(Theo Lịch sử truyền thống đấu tranh cách mạng của Đảng Bộ và nhân dân quận 4 [1930 – 1975])