Sinh thời, Bác Hồ đặc biệt quan tâm đến thương binh, liệt sĩ. Người khẳng định: “Thương binh, bệnh binh, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ là những người đã có công với Tổ quốc, với Nhân dân. Cho nên bổn phận của chúng ta là phải biết ơn, phải thương yêu và giúp đỡ họ”.
Bác Hồ luôn đánh giá rất cao công lao, thành tích của các thương binh, liệt sĩ, gia đình quân nhân, những cá nhân và gia đình có công với cách mạng đã “Làm rạng rỡ dân tộc, vẻ vang giống nòi”. Với tình cảm chân thành, lòng biết ơn đối với thương binh liệt sĩ, ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ban hành “Thông cáo về việc nhận con các liệt sĩ làm con nuôi” như một chính sách của Nhà nước. Không những thế, năm 1947 trong khi cuộc kháng chiến chống Pháp đang vào giai đoạn quyết liệt, Người đã đề nghị các ban, ngành, đoàn thể Trung ương đang họp ở Đại Từ, Thái Nguyên lấy ngày 27/7/1947 làm ngày “Thương binh toàn quốc”, sau này đổi thành “Ngày thương binh, liệt sĩ” và được tổ chức đều đặn hàng năm trên cả nước. Là Chủ tịch nước, mặc dù bận trăm công ngàn việc, nhưng hàng năm cứ đến ngày 27/7, Bác đều trực tiếp gửi thư, tặng quà, đi thăm các đồng chí thương binh, gia đình liệt sĩ và viếng các anh hùng liệt sĩ ở nghĩa trang. Người cũng trích một tháng lương Chủ tịch nước của mình tặng các đồng chí thương binh, ngay cả những tặng phẩm của đồng bào trong nước và kiều bào ta ở nước ngoài kính tặng Bác, Bác đều tặng lại các đồng chí thương binh. Người luôn khẳng định ý nghĩa cao cả của ngày 27/7, bởi vì đó là “một dịp cho đồng bào ta tỏ lòng hiếu nghĩa bác ái, là tỏ ý yêu mến thương binh”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh kính cẩn nghiêng mình trước anh linh các liệt sĩ. |
Không chỉ trực tiếp thăm hỏi, động viên, quan tâm đến thương binh, liệt sỹ, Bác còn nhắc nhở các ban ngành, đoàn thể từ trung ương tới địa phương phải luôn quan tâm đến thương binh, gia đình liệt sĩ. Bác kêu gọi đồng bào cả nước hãy thể hiện tình cảm thương yêu, trách nhiệm và bổn phận của mình bằng những việc làm cụ thể, thiết thực. Đặc biệt là đối với các thương binh đã hết nghĩa vụ ở chiến trường, để đảm bảo cho họ có nơi ở mới, có cuộc sống ổn định, Người đã đề xuất phong trào “Đón thương binh về làng” và căn dặn chính quyền địa phương phải “Trích một phần ruộng công, nếu không có ruộng công thì mượn ruộng của những đồng bào có hằng tâm, hằng sản, nếu không mượn được ruộng thì chính quyền, đoàn thể và đồng bào trong xã chung sức phá vỡ một số đất mới để giúp thương binh”. và người luôn quan tâm, theo dõi sát sao, đôn đốc phong trào. Người đề nghị chính quyền và Nhân dân bảo nhau đến làm giúp những công việc như gánh nước, kiếm củi, lợp nhà, tát nước, cào cỏ, xới ngô, xới đỗ, đến mùa thì gặt hái... cho các thương binh và gia đình liệt sĩ. Bác còn khuyên các cháu thiếu nhi lập phong trào Trần Quốc Toản để giúp đỡ gia đình bộ đội và thương binh.
Bác Hồ đến thăm trường Thương binh hỏng mắt Hà Nội. |
Bên cạnh đó, Người luôn động viên, khuyến khích thương binh sớm hòa mình vào cộng đồng, tham gia sản xuất với tinh thần “Đã là quân nhân cách mạng thì bao giờ cũng phải là chiến sĩ anh dũng. Khi ở trại thì anh em nên thi đua học tập và công tác. Lúc ra trại thì nên hăng hái tham gia công tác sản xuất ở địa phương, ở cơ quan”. Và người phấn khởi nhận thấy “Trong năm qua, các gia đình liệt sĩ và anh em thương binh, bệnh binh đã đóng góp khá nhiều vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội”. Người vui mừng khi thấy những thành quả phát triển kinh tế trong đó có nhiều tập đoàn sản xuất của thương, bệnh binh, các cá nhân thương, bệnh binh đã đem hết sức lực và khả năng của mình để tăng gia sản xuất góp phần xây dựng đất nước.
Ngay cả trước lúc đi xa, người không quên căn dặn trong Di chúc: “Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình...Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần “tự lực cánh sinh”. Đối với các liệt sĩ mỗi địa phương...cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta. Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương...phải giúp đỡ cho họ có công ăn việc làm thích hợp, quyết không để họ bị đói rét”.
Có thể thấy rằng, ở mọi lúc, mọi nơi, mọi thời điểm, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành cho thương binh, liệt sĩ những tình cảm, sự quan tâm đặc biệt nhất. Lúc nào và bao giờ cũng vậy, tình cảm bao dung của Người không chỉ thể hiện bằng những lời kêu gọi mộc mạc, chân thành, giản dị, xúc động lòng người mà còn thể hiện bằng những hành động cụ thể hằng ngày đối với thương binh, bệnh binh và gia đình liệt sĩ.
Với truyền thống “Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, trong những năm qua, Quận 4 đã phát động nhiều phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”: thường xuyên thăm, tặng quà cho các gia đình có công với cách mạng trong các dịp lễ, Tết; xây dựng nhà tình nghĩa; lập quỹ đền ơn đáp nghĩa; phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng; giúp đỡ thương bệnh binh và gia đình liệt sĩ; dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ tại Đài Liệt sĩ Phường 3, 18; viếng nghĩa trang liệt sĩ; thắp nến tri ân các anh hùng liệt sĩ;…
Mỹ Duyên