Quốc hội (QH) khóa V được bầu trong không khí vui mừng, phấn khởi, đất nước sạch bóng quân xâm lược, nhân dân ta hoàn toàn làm chủ vận mệnh của mình. QH khóa V, bắt đầu nhiệm kỳ giữa lúc nhân dân ta bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên cả nước thống nhất tiến lên chủ nghĩa xã hội. QH khóa V là QH đầu tiên của thời kỳ xây dựng đất nước “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh..
Ngày bầu cử QH khóa V là ngày 6-4-1975; tỷ lệ cử tri bỏ phiếu đạt 98,26%; tổng số đại biểu được bầu là 424 đại biểu. QH khóa V thể hiện đầy đủ bản chất là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của khối đại đoàn kết toàn dân mà nòng cốt là liên minh công nông. QH quyết định kế hoạch phát triển kinh tế, văn hóa, động viên nhân dân ta thi đua xây dựng đất nước, củng cố lực lượng quốc phòng. QH nhất trí phê chuẩn kết quả của Hội nghị Hiệp thương chính trị thống nhất Tổ quốc, thể hiện ý chí mạnh mẽ, nguyện vọng thiết tha và sự nhất trí cao của toàn dân tộc về vấn đề thống nhất Tổ quốc trên cơ sở độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. QH quyết định kế hoạch Nhà nước năm 1976, năm thứ nhất của kế hoạch 5 năm lần thứ hai, mở đầu thời kỳ xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất và xã hội chủ nghĩa.
Các đại biểu QH thảo luận ở tổ về Báo cáo của Chính phủ tại kỳ họp thứ 2, QH khóa V, tháng 12.1975. Ảnh: TƯ LIỆU |
QH khóa V là QH ngắn nhất, từ tháng 4-1975 đến tháng 4- 1976, vì đã rút ngắn nhiệm kỳ để tiến hành cuộc Tổng tuyển cử bầu QH chung của đất nước thống nhất. Kỳ họp thứ nhất, họp từ ngày 3 đến ngày 6-6- 1975, tại Hà Nội, đã bầu Chủ tịch nước: Tôn Ðức Thắng; Phó Chủ tịch nước: Nguyễn Lương Bằng; Ủy ban Thường vụ QH gồm 11 ủy viên chính thức và 3 ủy viên dự khuyết; Chủ tịch Quốc hội: Trường Chinh; Thủ tướng Chính phủ: Phạm Văn Ðồng. QH khóa V đã bầu các ủy ban: Ủy ban Pháp luật, Ủy ban Kế hoạch và Ngân sách; Ủy ban Dân tộc; Ủy ban Văn hóa và Xã hội; Ủy ban Thống nhất; Ủy ban Đối ngoại.
QH khóa V ra đời trong hoàn cảnh lịch sử miền Nam vừa mới giải phóng và hoạt động chưa đầy 2 năm (1975-1976). QH chỉ họp 2 kỳ, Ủy ban Thường vụ QH họp 10 phiên, nhưng đã quyết định được nhiều vấn đề quan trọng của đất nước. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ này, QH đã góp phần quan trọng trong việc thống nhất nước nhà về mặt Nhà nước. Tại kỳ họp thứ nhất, QH đã long trọng tuyên bố: “Hơn 100 năm nay, đây là lần đầu tiên trên Tổ quốc thân yêu của chúng ta không còn bóng một tên xâm lược, dân tộc ta hoàn toàn làm chủ vận mệnh của mình. Từ đây, nhân dân ta đời đời sống trong độc lập, tự do và hạnh phúc. Đó là thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và có tính thời đại của dân tộc Việt Nam ta”…
QH đã nghiên cứu, thảo luận, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch Nhà nước năm 1975 và quyết định kế hoạch Nhà nước năm 1976, năm thứ nhất của kế hoạch 5 năm lần thứ 2, mở đầu thời kỳ xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất và xã hội chủ nghĩa. QH đã phê chuẩn quyết toán ngân sách Nhà nước năm 1975, phê chuẩn dự toán ngân sách Nhà nước năm 1976; đồng thời quyết định cải tiến hệ thống các đơn vị hành chính, phê chuẩn việc giải thể cấp khu và hợp nhất một số tỉnh nhỏ thành tỉnh lớn theo chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Để thực hiện nhiệm vụ thống nhất đất nước về mặt Nhà nước, trên cơ sở sự nhất trí giữa QH và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với các cơ quan có trách nhiệm ở miền Nam, ngày 27-10-1975, Ủy ban Thường vụ QH đã họp phiên họp đặc biệt để thảo luận, thông qua Đề án thực hiện thống nhất nước nhà về mặt Nhà nước, cử đoàn đại biểu miền Bắc tham dự Hội nghị Hiệp thương với đoàn đại biểu miền Nam. Tại hội nghị, 22 đại biểu của đoàn đại biểu miền Nam và 14 đại biểu của đoàn đại biểu miền Bắc đã trình bày quan điểm và nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân đối với yêu cầu thống nhất nước nhà. Hội nghị đã khẳng định: “Cần hoàn thành thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó là sự thống nhất trọn vẹn vững chắc nhất”.
Tại kỳ họp thứ 2, tháng 12- 1975, Chủ tịch Ủy ban Thường vụ QH Trường Chinh đã vui mừng báo cáo kết quả của Hội nghị Hiệp thương chính trị thống nhất Tổ quốc. QH đã sôi nổi thảo luận và nhất trí thông qua Nghị quyết phê chuẩn kết quả của Hội nghị Hiệp thương, mở ra thời kỳ phát triển mới của nước Việt Nam thống nhất.
Thành công của Hội nghị Hiệp thương chính trị thống nhất Tổ quốc và kết quả của hội nghị được QH phê chuẩn đã tạo nên một luồng không khí phấn khởi mới, động viên toàn dân hăng hái thi đua hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế Nhà nước, tích cực chuẩn bị để thực hiện kế hoạch bầu QH chung của nước Việt Nam thống nhất.
An Nhiên (TH)