Mỗi địa danh đều có một quá khứ, lịch sử gắn liền với địa danh, tên gọi nhưng không phải ai cũng nhớ và biết đến. Có một bến nước đã đi vào lịch sử dân tộc, được tôn tạo, gìn giữ qua bao thế hệ và hễ nhắc đến, người ta vẫn không bao giờ quên. Đó là Bến nhà Rồng - nơi khởi đầu cho sự ra đi trong chuyến hành trình tìm đường cứu nước của Bác Hồ - một quyết định đã tạo ra sự thay đổi vận mệnh của đất nước, dân tộc.
Bến nhà Rồng - Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh tại TP Hồ Chí Minh |
Năm nay, vào dịp kỷ niệm 125 năm Ngày sinh của Người và 104 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, tôi lại hòa vào dòng người về Bến Nhà Rồng để được đắm mình trong những câu chuyện cảm động về Người.
Vào dịp 19/5 năm nay, Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh tại TP Hồ Chí Minh như vào hội. Ðông đảo người dân khắp các địa phương trong cả nước, khách nước ngoài, các đoàn đại biểu, các đơn vị, tổ chức, các cán bộ lão thành cách mạng, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, Bộ đội Cụ Hồ năm xưa, thanh niên, sinh viên, học sinh, thiếu niên, nhi đồng... đến dâng hoa, dâng hương trước tượng đài Bác Hồ để tưởng nhớ công ơn trời biển của Người đối với non sông đất nước.
Lẫn trong dòng người tham quan Bảo tàng, chúng tôi lặng mình trước vô vàn những hình ảnh, tư liệu về cuộc đời của Bác Hồ với trên 18.000 tư liệu, hiện vật, hơn 4.000 cuốn sách do Bác viết và do các tác giả trong và ngoài nước viết về Người và như ngấm trong mình một cảm xúc lịch sử trọn vẹn. Đây là lối sảnh chính - nơi tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trên án thờ có tượng Bác Hồ bằng đồng, tay cầm tờ báo nhân dân. Hai bên là câu đối: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công”. Kia là nơi trưng bày những hình ảnh về Bác trong sự nghiệp hoạt động quốc tế, hoạt động ngoại giao; cùng rất nhiều những kỷ vật do bạn bè quốc tế khắp năm châu tặng. Những hình ảnh đơn sơ, giản dị thường ngày của Bác với chiếc mũ cối quen thuộc, cây gậy, và manh áo cũ sờn được giữ gìn một cách cẩn thận và trang trọng, nhưng sau làn vải ấy là một trái tim vĩ đại của Bác. Mô hình tàu Amiral Latouche Tréville - con tàu Bác Hồ đã bước lên từ Bến Nhà Rồng, … Tất cả những công trình, tác phẩm độc đáo, mang giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật cao hay những vật dụng thường ngày gắn liền với Bác Hồ được nhân dân trên khắp mọi miền đất nước phác họa, lưu giữ và dành tặng bảo tàng như tấm lòng tôn kính, mến yêu của nhân dân VN đối Bác.
Ông Vũ Tiến Dũng,Cựu chiến binh Phường 1 tâm sự: “ Hàng năm vào các ngày lễ lớn trong cũng hòa vào dòng người đến thắp cho Bác một nén hương để bày tỏ lòng thành kính với Bác. Ðọc tài liệu, xem tranh, ảnh giới thiệu tại nơi đây, tôi vô cùng cảm động, nhờ có Bác đất nước Việt Nam mới được như ngày nay”.
Bạn Nguyễn Thị Thúy- đoàn viên phường 14 nói trong niềm vui và nỗi xúc động: “Được nhìn tận mắt những hiện vật, những bức ảnh, tài liệu tái hiện một cách sinh động cuộc đời hoạt động cách mạng lâu dài, bền bỉ, gian khổ và vĩ đại của Bác Hồ. Càng tự hào được là con cháu Bác Hồ, chúng em nguyện sống xứng đáng với kỳ vọng của Bác đối với thanh niên, góp phần xây dựng đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn.”
Ngày 9-7-1979, thành phố Hồ Chí Minh quyết định xây dựng Khu lưu niệm Bác Hồ tại Bến Nhà Rồng. Tháng 10-1995, Nhà lưu niệm được đổi thành Bảo tàng Hồ Chí Minh, nằm trong hệ thống 11 chi nhánh bảo tàng về Người trên khắp mọi miền đất nước. Trên tổng diện tích quy hoạch 12 nghìn m2, trừ diện tích xây dựng, còn lại tràn ngập mầu xanh của đủ loại cây cỏ quý hiếm từ các địa phương cả nước gửi về trồng. Ðó là tấm lòng thành kính của đồng bào cả nước đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Trải qua hơn 36 năm hoạt động, đến nay Bảo tàng đã tạo dựng được một hệ thống trưng bày, phản ánh khá đầy đủ và sinh động về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt nhấn mạnh sự kiện Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước và tình cảm sâu nặng vô bờ bến của Bác Hồ đối với nhân dân miền nam và tình cảm kính yêu vô hạn của nhân dân miền nam đối với Bác. Ngày đầu thành lập với chỉ hơn 400 tư liệu, hiện vật, hiện nay Bảo tàng đã lưu giữ gần 18 nghìn tư liệu, hiện vật, một thư viện chuyên đề về Chủ tịch Hồ Chí Minh với hơn bốn nghìn cuốn sách do Bác viết và do các tác giả trong và ngoài nước viết về Bác. Nội dung trưng bày của Bảo tàng ngày càng phong phú, hấp dẫn, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân và khách quốc tế đến tham quan, tìm hiểu, học tập về cuộc đời hoạt động cách mạng và tấm gương đạo đức của Bác Hồ.Theo Ban quản lý trải qua 36 năm đã có khoảng 20 triệu lượt khách tham quan, trong đó có nhiều đoàn đại biểu cấp cao quốc gia và quốc tế. Ngoài ra, Bảo tàng phối hợp và liên kết với nhiều tổ chức, cơ quan, đơn vị tổ chức hội thảo, tọa đàm khoa học, nói chuyện chuyên đề, xuất bản các ấn phẩm về Bác Hồ,...
Thật vinh dự tự hào rằng vùng đất quận 4 đã thay mặt nhân dân cả nước tiễn Bác ra đi, khởi đầu cuộc hành trình cứu nước. Bến Nhà Rồng - Bảo tàng Hồ Chí Minh, một biểu tượng của Đảng bộ và nhân dân quận, là địa chỉ thiêng liêng đã trở thành tài sản tinh thần vô giá đối với bao thế hệ người Việt Nam hôm nay và mai sau.
Đoàn Toàn